‘Ik was een vroege lezer, en wat ik las waren Britse en Amerikaanse kinderboeken. Ik was ook een vroege schrijver [...], ik schreef exact dezelfde verhalen als de verhalen die ik las. Al mijn karakters waren wit en hadden blauwe ogen. Ze speelden in de sneeuw. Ze aten appels. En ze spraken veel over het weer; hoe heerlijk het was dat de zon weer was gaan schijnen.’
Dat, stelt de Nigeriaanse schrijver Chimamanda Ngozi Adichie, is het gevaar van ‘het enkele verhaal’. Omdat zij als kind alleen maar boeken las over buitenlandse personages, raakte ze ervan overtuigd dat boeken alleen maar konden gaan over mensen die niet op haar leken. Ze wist niet dat er in literatuur ook ruimte kon zijn voor haar eigen belevingswereld, haar eigen ervaringen.
‘We zijn ontvankelijk en kwetsbaar wanneer we in aanraking komen met verhalen, zeker als kinderen’, aldus Adichie tijdense haar befaamde Ted talk. Zo ook als we het hebben over representatie in de media, of simpelweg in speelgoed. Wanneer kinderen van kleur zichzelf niet vertegenwoordigd zien in hierin, voelen ze zich niet zo gewaardeerd, alsof er iets mis met hen is. Ze beginnen zich af te vragen waarom ze er niet zijn of denken dat ze moeten assimileren in de blanke samenleving, om zichzelf te veranderen om erbij te horen. En witte kinderen krijgen dezelfde boodschap: dat kinderen van kinderen anders zijn en niet in hun wereld thuishoren.
In de bekende poppentest, die in de jaren ’40 voor het eerst werd gedaan, en sindsdien verschillende malen is herhaald mochten kinderen positieve en negatieve eigenschappen toewijzen aan een witte en zwarte pop. En steeds weer wezen de kinderen, ook die van kleur, de zwarte pop negatieve eigenschappen toe. In deze video is het pijnlijk om te zien hoe de zwarte kinderen zichzelf identificeren met de “slechte” of “niet-mooie” pop. Dit is wat ze internaliseren. Niemand heeft ze dat noodzakelijkerwijs verteld, maar als alles om hen heen hen die indruk geeft - dat zwarte mensen slecht en gebrekkig zijn - willen ze dat niet zijn. Ze willen de blonde pop met blauwe ogen zijn.
Kinderen zullen meer geïnteresseerd en betrokken zijn als ze zichzelf weerspiegeld zien in hun boeken, speelgoed en media. Daarbij draagt het ook bij tot de ontwikkeling van een positief zelfbeeld.
